Zasady tłumaczenia tekstów

Przed Tobą leży tekst źródłowy, który należy przetłumaczyć z polskiego na język obcy lub z języka obcego na polski. Koncentrujesz się. Wiesz, że wszystko musi być dopięte na ostatni guzik. Słownictwo należycie przełożone i spójne w całym materiale docelowym. Specjalistyczna terminologia używa we właściwy sposób. Kontekst wyłapany, właściwie zrozumiany i „przełożony” tak, aby odbiorca docelowy mógł wszystko zrozumieć. Do tego poziom językowy, styl i estetyka przekładu powinny być tak wykonane, aby osoba, która będzie czytała tekst nie czuła tak zwanego gorsetu tłumaczenia. Nie można zapomnieć o wszystkich wymaganiach i oczekiwaniach klienta. Jest jeszcze masa problemów po drodze, które trzeba szybko pokonać, aby w określonym terminie ukończyć pracę. Jak to wszsytko ogarnąć, aby efekt końcowy był zadowalający? Poznaj zasady tłumaczenia tekstów!

Jak dobrze tłumaczyć teksty? – 10 prostych zasad

Albert Camus powiedział kiedyś takie mądre słowa: „usuń ze swojego słownika słowo problem i zastąp słowem wyzwanie. Życie stanie się nagle bardziej podniecające i interesujące”. Ten francuski pisarz uchwycił coś, co stanowi sedno pracy tłumacza. Proces tłumaczenia to nieustanne zmaganie się z niezliczoną ilością trudności. Bywają dni bardzo lekkie, kiedy wszystko idzie, jak po maśle. Są jednak i takie dnie, kiedy ma się wrażenie, że nieustannie walczy się z problemami. Ważne, aby postrzegać je jako wyzwania i stać się niczym detektyw, który szuka rozwiązania zagadki.

Jak dobrze tłumaczyć teksty? Przedstawiamy Ci 10 prostych zasad!

1. Stań się profesjonalistą. Kimś, dla kogo bycie tłumaczem to zawód i poważna praca.
2. Zadbaj o warsztat tłumacza. Aby przetłumaczyć teksty na najwyższym poziomie nie wystarczy wziąć słownik z półki lub skorzystać z takiego w wersji elektronicznej. Nie wystarczy również również znajomość języków obcych – języka angielskiego czy języka francuskiego. Tłumaczenia pisemne wymagają od Ciebie wielu umiejętności i wiedzy z dziedziny tłumaczeń.
3. Rozwijaj warsztat pisarski. Nie ważne czy będziesz wykonywał tłumaczenia zwykłe, czy tłumaczenia przysięgłe. Nie ma znaczenia czy Twoja praca dotyczyć będzie tłumaczeń specjalistycznych, czy tłumaczeń technicznych. W każdym z tych przypadków oraz w wielu innych znaczenie ma to, na jakim poziomie potrafisz operować słowem. Jakby nie patrzeć, Twoim podstawowym narzędziem pracy jest słowo i powinieneś być mistrzem w tym, co robisz.
4. Rozwijaj się. W pracy tłumacza zwykłego i tłumacza przysięgłego ogromną rolę odgrywa nieustanny rozwój. Należy być na bieżąco nie tylko ze zmianami w branży, trzeba nadążać za technologią, mieć rękę na pulsie jeśli chodzi o zmiany w języku, ale i dbać o poszerzanie czy pogłębianie wiedzy.
5. Postaw na praktykę. Jak myślisz, kto ma większe szanse dostać zlecenie: tłumacz, który nigdy nie wykonał żadnego przekładu czy ten, za którym stoi doświadczenie? Właśnie… A zdobywać praktyczne umiejętności możesz na wiele sposobów. Weź tekst oryginalny z dziedziny, która Cię interesuje i przetłumacz go dla siebie. Nie od razu będziesz wybitny w tym, co robisz, ale już zadowalające powinno być dla Ciebie, że tekst docelowy jest czytelny i dobrze przygotowany. Później możesz zaoferować pomoc rodzinie i przyjaciołom. Kiedy poczujesz się na siłach spróbuj wolontariatu, znajdź praktyki czy staż. W międzyczasie szukaj pierwszego poważnego zlecenia z konkretnej dziedziny i pary językowej, która Cię interesuje. Małymi krokami dojdziesz pewnego dnia do miejsca, w którym poczujesz, że stałeś się tłumaczem w prawdziwym tego słowa znaczeniu.
6. Rozwijaj umiejętności językowe. Znajomość oby języków, z którymi chcesz pracować to podstawa. Twój język ojczysty i wybrany przez Ciebie język obcy (lub więcej języków obcych) nie mogą mieć przed Tobą tajemnic. Niezależnie od rodzaju tekstu, z którym będziesz pracował znajomość oby języków stanowi klucz do zrozumienia słów i wykonania przekładu prawidłowo i rzetelnie.
7. Pomyśl o specjalizacji zawodowej. Nie każdy tłumacz musi ją mieć, ale kiedy jesteś ekspertem danej dziedziny zyskujesz w oczach klientów.
8. Dużo czytaj myśląc o zawodzie tłumacza. Nie chodzi tylko o podręczniki związane z konkretną dziedziną, ale i literaturę piękną oraz popularną, magazyny branżowe i wszystko to, co wpadnie Ci w rękę. Kontakt z żywym słowem sprawi, że o wiele łatwiej i naturalniej będziesz rozwiązywał wiele problemów. Poza tym czytanie jest czymś w rodzaju paliwa dla tłumaczy.
9. Ucz się od starszych koleżanek i kolegów. Warto czytać książki napisane przez wybitnych specjalistów. Dobrze uczęszczać na kursy i warsztaty dotyczące tekstów specjalistycznych, tekstów technicznych czy czegokolwiek innego, a co wiąże się z Twoją pracą. Jeżeli masz możliwość warto porozmawiać z ekspertami. W sytuacji problematycznej, kiedy czujesz, że utknąłeś dobrze wykonać telefon czy spotkać się z innym tłumaczem, aby ten dał Ci jakąś radę.
10. Tłumaczyć teksty według zaleceń klienta. Ktoś kiedyś powiedział, że nie chodzi o to, aby przetłumaczyć tekst według tego, co dla Ciebie jest doskonałością, ale według standardów klienta. Przed każdym zleceniem omów z nim wymagania i oczekiwania. Szczególnie zatrzymaj się na trudnościach tekstu, specjalistycznym słownictwie czy innych aspektach materiału źródłowego. ustal z klientem wszystko to, co będzie dla niego decydowało o jakości i pomoże mu w jego działaniach.

Polecane dla Ciebie:

• „Jaki translator najlepiej tłumaczy?”
• „Najczęstsze trudności, z którymi musi zmierzyć się tłumacz w swojej pracy”
• „Jak sporządzać tłumaczenia poświadczone dokumentów?”
• „Ile trwa tłumaczenie książki?”
• „Jak tłumaczyć przez aparat?”

Jak uczyć się przekładu? Jak rozwijać swój warsztat?

Chcesz być świetnym tłumaczem? Wejdź na drogę, którą stąpa każda tłumaczka i tłumacz. Nie bój się pierwszych niepowodzeń. Nie martw się tym, że pierwsze przekłady będą dalekie od ideału. Im szybciej zrozumiesz, że praktyka to najprostszy sposób do wejścia na wyższy poziom, tym lepiej dla Ciebie. Przekład możesz uczyć się w szkole i na studiach, zapisując się na kurs dla tłumaczy, biorąc do ręki podręcznik dla osób myślących o tym zawodzie czy po prostu biorąc jakiś tekst i przekładając go z jednego języka na drugi. Ważne, aby stawiać sobie wyzwania i każdego dnia iść o krok dalej. Tylko tak dojdziesz do zawodowstwa.

• Przekładaj sam dla siebie.
• Zapisz się na praktyki do biura tłumaczeń.
• Znajdź staż w międzynarodowej firmie lub organizacji.
• Pomyśl o kursach i warsztatach dedykowanych dla tłumaczy.
• Dużo czytaj literatury przeznaczonej dla osób wykonujących lub myślących o wykonywaniu zawodu tłumacza

Znajomość języka obcego i jego kontekstu

Tłumacz nie znający języka obcego… brzmi to jak oksymoron, prawda? Frank Smith podkreślał, że „znajomość jednego języka stawia cię w korytarzu życia. Dwa języki otwierają wszystkie drzwi na twojej drodze”. Z kolei Rita Mae Brow zauważyła, iż „język jest mapą drogową kultury. Mówi skąd ludzie pochodzą i dokąd zmierzają”. Jak najwcześniej powinieneś zadbać o swój poziom języka ojczystego, a także języka obcego, którym będziesz chciał się zajmować. Przy tym wszystkim dobrze zdobyć wiedzę o kraju, kulturze i ludziach, którzy są związani z danym językiem obcym. Bez tej wiedzy nie będziesz potrafił nic wyczytać między słowami, nie zrozumiesz w prawidłowy sposób słów autora tekstu źródłowego czy zaliczysz jakąś nieprzyjemną wpadkę. Znajomość języka obcego i jego kontekstu to fundament tych najlepszych przekładów.

Zasady tłumaczeń pisemnych/ustnych

Niezależnie od rodzaju tłumaczeń i treści tekstu zawodowy tłumacz musi być profesjonalistą. Co to oznacza? Podstawowa zasada tłumaczeń brzmi: wykonaj swoją pracę, jak najlepiej potrafisz. Dokładnie, rzetelnie i z wzięciem pod uwagę wszystkich wymagań klienta. Biorąc odpowiedzialność za to, że Twoja praca wpłynie na działania, cele czy rozwój osób lub firm, dla których tłumaczysz. Z poszanowaniem ustalonych zasad, oczekiwań i terminów.